Z wyłączenia składkowego nie mogą korzystać bony żywieniowe lub karty lunchowe, które umożliwiają nie tylko na zakup gotowych posiłków w przeznaczonych do tego punktach gastronomicznych, ale również nabycie:
- wszelkich towarów – zarówno spożywczych nieprzetworzonych, jak i innych, np. przemysłowych, chemicznych itd., bądź
- usług, realizowanych w sklepach, sieciach handlowych, punktach usługowych.
Wyrazicielem takiego poglądu jest m.in. Sąd Najwyższy, czemu wyraz dał w wyrokach:
- z dnia 10 września 2013 r., sygn. akt: I UK 74/13,
- z dnia 24 września 2015 r., sygn. akt I UK 205/15.
Do podstawy wymiaru składek ZUS nie wchodzą wartości kuponów, talonów i bonów żywieniowych uprawniających pracownika wyłącznie do nabycia posiłku (a nie artykułów spożywczych) w placówkach gastronomicznych, tj. restauracjach, barach, stołówkach i innych punktach gastronomicznych – do kwoty 190 zł miesięcznie.
Interpretacja ZUS
Gdańsk, dnia 11 października 2016 r.
DI/100000/43/914/2016
DECYZJA nr 398
Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r., poz.584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 963), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 21 lipca 2016 r. doręczonym dnia 22 sierpnia 2016 r. uzupełnionym dnia 22 września 2016 r. przez (…) prowadzącego działalność gospodarczą pod (…) w przedmiocie dotyczącym ustalenia czy wartość oferowanych pracownikom przez pracodawcę posiłków w formie przedpłaconej karty płatniczej podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości 190 zł miesięcznie.
UZASADNIENIE
Dnia 22 sierpnia 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek (…) prowadzącego działalność gospodarczą pod (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 września 2016 r. doręczonym dnia 22 września 2016 r.
Wnioskodawca wskazał, iż w regulaminie wynagradzania pracowników przewidziano możliwość dofinansowania w formie przedpłaconej karty płatniczej zakup posiłków dla pracowników do kwoty 190 zł miesięcznie.
Udostępnione karty stanowiące wartość dobrowolnie finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnionych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu -do wysokości nie przekraczającej miesięcznie 190 zł, uprawniałyby do uzyskania na ich podstawie gotowych posiłków, a także artykułów spożywczych służących do posilania się lub przygotowania posiłku. Karty nie mogłyby być wymienne na produkty nie będące posiłkami oraz na ekwiwalent pieniężny. W związku z powyższym realizacja kart odbywałaby się w placówkach gastronomicznych i handlowych. Przedpłacone karty nie byłyby udostępniane wszystkim pracownikom, lecz tylko niektórym i w różnych wysokościach, według kryteriów przyjętych przez wnioskodawcę. Karty nie byłyby udostępniane pracownikom regularnie, co miesiąc, lecz nieregularnie w zależności od możliwości finansowych oraz przyjętych kryteriów przez firmę.
Wnioskodawca w okresie zimowym od listopada do marca następnego roku wydaje pracownikom posiłki regeneracyjne, obok tego rodzaju wydawania posiłków regeneracyjnych firma chciałaby udostępniać pracownikom przedpłacone karty na których kodowana będzie kwota 190 zł.
Wątpliwość przedsiębiorcy sprowadza się do zapytania czy wartość udostępnionej pracownikom karty przedpłaconej do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
W piśmie z dnia 16 września 2016 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku przedsiębiorca wskazał, iż kwota dofinansowania zakupu posiłków w formie karty przedpłaconej do wysokości 190 zł stanowi dla otrzymujących je pracowników przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy art. 12 stawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ponadto, przedsiębiorca w ww. piśmie przedstawił własne stanowisko w sprawie, w którym wskazał, iż jego zdaniem kwota dofinansowania – w wysokości do 190 zł, korzystać będzie ze zwolnienia o którym mowa w § 2.1. pkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ponieważ wskazany przepis nie wskazuje różnic między placówką gastronomiczną a handlową. W ocenie wnioskodawcy bez znaczenia jest to, czy pracownik będzie dokonywał zakupu artykułów spożywczych zestawionych w formie gotowych dań (dań obiadowych), czy też na pojedyncze artykuły spożywcze przeznaczone do spożycia, którymi pracownicy mogą się posilić, w tym sami zestawić posiłek. Istotnym jest, aby zakupione artykuły spożywcze służyły do posilania się przez pracownika oraz aby karty nie były wymienne na produkty nie będące posiłkami.
Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:
Stanowisko wyrażone przez przedsiębiorcę we wniosku o wydanie interpretacji uznać należy za nieprawidłowe.
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego, indywidualnej sprawie.
W myśl natomiast art, 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.
Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2015 r., poz.2236), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.
Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Zgodnie natomiast z § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190,00 zł.
Należy podkreślić, iż w § 2 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia mowa jest jedynie o posiłkach. Tym samym wartość kart na posiłki może korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jedynie wtedy, gdy są one realizowane co do zasady w placówkach gastronomiczno-restauracyjnych, barach, punktach gastronomicznych, stołówkach. Nie podlegają natomiast wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe karty realizowane w sieciach/punktach handlowych, uprawniające do zakupu produktów spożywczych w ogólności, z uwagi na fakt, iż zgodnie z ww. rozporządzeniem posiłki mają być gotowe do spożycia. Należy zaznaczyć, iż szeroki zakres pojęcia produkty spożywcze powoduje, że można do nich zaliczyć również gumę do żucia czy dropsy, które trudno ująć w ramy tzw. posiłku czy nawet produktu do jego przygotowania. Tego typu działanie nie nosi znamion udostępniania pracownikom posiłków gotowych do spożycia.
Powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. akt: III AUa 127/12, w którym sąd, zestawiając treść § 2 ust. 1 pkt 6 i 11 ww. rozporządzenia, zauważył, iż z porównania obu rodzajów przychodów w sposób oczywisty wynika, że udostępnianie przez pracodawcę posiłku do spożycia nie może być utożsamiane z wydaniem bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie artykułów spożywczych, bowiem w przeciwnym wypadku formy te nie byłyby wymieniane w punkcie 6 obok siebie, jako zamienne.
Warto zwrócić uwagę na treść wspomnianego § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia, który stanowi, iż podstawy wymiaru składek nie stanowi wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nic ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.
Wydawanie bonów, talonów, kart etc., umożliwiających otrzymanie za nie produktów spożywczych, przewidziane jest wyłącznie w przypadku, gdy pracodawca z mocy prawa, z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, zobowiązany jest do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków i napojów w okresach zwiększonego wysiłku fizycznego lub pracy w określonym mikroklimacie. Natomiast w przypadku, o którym mowa w punkcie 11, substytucja laka nie jest dopuszczalna. Wartość kart, bez względu na ich charakter przeznaczonych na artykuły spożywcze, wydawanych przez pracodawcę, stanowi ich „przychód, podlegający wliczeniu do podstawy wymiaru składek.
Konkludując, skorzystać z wyłączenia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie mogą bony żywieniowe lub karty, które są przeznaczane nie tylko na zakup gotowych posiłków w przeznaczonych do tego punktach gastronomicznych, ale również bony, talony czy inne znaki towarowe umożliwiające zakup wszelkich towarów, zarówno spożywczych nieprzetworzonych, innych, np. przemysłowych, chemicznych itd., bądź usług, realizowanych w sklepach, sieciach handlowych, punktach usługowych.
Takie stanowisko koresponduje również z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2013 r. wydanym w sprawie o sygn. akt: I UK 74/13, oraz wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2015 r., sygn. akt I UK 205/15.
Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi, więc w granicach miesięcznych do kwoty 190 zł, wartości kuponów, talonów i bonów żywieniowych uprawniających pracownika wyłącznie do nabycia posiłku (a nie artykułów spożywczych) w placówkach gastronomicznych, tj. restauracjach, barach, stołówkach i innych punktach gastronomicznych.
Wobec tego, iż wnioskodawca wskazał w opisie zdarzenia przyszłego wniosku oraz w piśmie z dnia 16 września 2016 r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku, że przedpłacone karty będą uprawniały do nabycia nie tylko gotowych posiłków do spożycia, ale i produktów spożywczych służących do posilania się lub przygotowania posiłku w placówkach handlowych, stanowisko Wnioskodawcy, iż wartość przedpłaconych kart, o których mowa we wniosku przyznawanych pracownikom w kwocie do 190 zł miesięcznie podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie można uznać za prawidłowe.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
POUCZENIE
Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania.
Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…)
Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.
źródło: http://www.zus.pl/
